خطبه فدکیه سخنرانی طولانی فاطمه زهرا(س) در مسجد پیامبر(ص)، جهت بازپس گرفتن فدک است.فصاحت و بلاغت، آرایههای لفظی و معنوی و بخصوص صنعت «سجع» در این سخنان استفاده شده و بسیاری را به این نحوه کلام متوجه نموده. برخی نیز آن را ترکیبی از مخالفت با قدرت سیاسی موجود و خطبهای انقلابی میدانند که سعی بر براندازی نظام نوبنیاد دارد.[۱]
قدیمیترین سند این سخنرانی کتاب «بلاغاتالنساء» نوشته ابوالفضل احمد بن ابی طاهر مروزی است. این خطبه به عنوان دومین گفتار آن کتاب (پس از مرثیه عایشه در فوت ابوبکر) آورده شده است.
علامه مجلسی این خطبه را در جلد هشتم کتاب بحار الانوار آورده و لغات آن را نیز شرح نموده و برخی مضامین آن را نیز تبیین نمودهاست.[۲]
سید جعفر شهیدی، از افراد غیر شیعه ای همچون ابن ابی الحدید و نقيب بصرى یاد می كند كه به نقل رویداد خطبه فدكیه پرداخته اند. او با این استدلال كه این افراد (اهل سنت معتزلی) سودی از جعل این روایات نمی بردند رویداد دعوای حقوقی فدك را صحیح می داند. [۳]
دنیس صوفی معتقد است به دلیل تواتر روایتهای ناراحتی فاطمه(س) از ابوبکر، به نظر میرسد مراسم کفن و دفن فاطمه(س) به خواسته خود او در شب انجام شده تا ابوبکر به عنوان رئیس جامعه نتواند با مراسم تشییع او کاری داشته باشد.[۴]
وی میافزاید احادیثی که بر دخیل بودن فاطمه(س) در رویدادهای پس از مرگ پیامبر(ص) دلالت دارند، با وجود جانب دارانه بودنشان حاوی مقداری حقیقت هستند. به این دلیل که اهل سنّت نتوانستند به طور کامل آنچه را که به وضوح برای باز سازی تاریخشان زیان آور بود محو کنند: این مساله که فاطمه(س) با ابو بکر بر سر ضبط خلافت و املاک پیامبر(ص) دعوا داشته است، اینکه فاطمه(س) هیچ گاه او را به خاطر کارهایش نبخشید، و اینکه مرگ او برای مدتی (احتمالا به خواست خود فاطمه-س) مخفی نگاه داشته شد تا مانع سرپرستی ابوبکر از مراسم کفن و دفن فاطمه(س) شود. چیزی که در این مورد کنایه آمیز است، این است که این پنجره کوچک به شخصیت فاطمه(س) توسط اهل سنّت نادیده گرفته شده یا کوچک شمرده شده ولی توسط شیعیان بزرگ شده و بیش از اندازه روی آن تاکید شده است.[۵]
- ↑ زندگانی فاطمه زهرا علیهاالسلام، ص ۱۲۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۸، ص ۱۱۴.
- ↑ زندگانی حضرت زهرا نوشته سید جعفر شهیدی قابل دسترسی در اینجا ص ۱۹
- ↑ Denise L. Soufi, "The Image of Fatima in Classical Muslim Thought," PhD dissertation, Princeton, 1997, p.126
- ↑ Denise L. Soufi, "The Image of Fatima in Classical Muslim Thought," PhD dissertation, Princeton, 1997, p.206
- سیدجعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا علیهالسلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۲.
- محمّدباقر مجلسی، بحارالانوار، چاپ کمپانی.
- حجتالاسلام رحمانی همدانی با ترجمه دکتر افتخارزاده، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی.
- ابوالفضل احمد بن ابی طاهر مروزی، بلاغات النساء.
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: